Interview met genomineerde Rita (Waterschap Aa en Maas)

Rita van de Craats-Tiellemans is genomineerd door verschillende collega's. Collega Inge Valkenburg zegt bijvoorbeeld over haar: “Rita gaat echt iedere dag fluitend naar haar werk. Doordat ze al zo lang op de Rioolwaterzuivering van het waterschap werkt weet ze ontzettend veel. Ze is een ware database en nooit te beroerd om je iets te leren. Mee puzzelen als er iets niet klopt vindt ze leuk en dan is zo'n wandelende database ontzettend handig en leerzaam! Ze is ook altijd in voor een geintje!" Wij hebben Rita gebeld om meer te weten te komen over een van de slimste handen van Nederland.

Rita van de Craats-Tiellemans is een 60-jarige procestechnoloog bij Waterschap Aa en Maas. Ze komt oorspronkelijk uit een boerenbedrijf en had aanvankelijk de ambitie om boerin te worden. Vanwege haar broer moest ze echter een andere carrière bedenken. Ze besloot een opleiding te volgen aan de hogere laboratoriumschool. Rita werkt sinds 1989 op de zuivering en vindt haar werk nog steeds erg interessant en is altijd op zoek naar manieren om de zuivering beter, anders en efficiënter te laten functioneren. Ze haalt energie uit deze uitdaging en deelt haar kennis en ervaring graag met haar collega's.

Van harte gefeliciteerd met je nominatie! Met wat voor verbeteringen houden jullie je als procestechnologen bezig?

We krijgen afvalwater binnen, de zuivering hiervan moet steeds beter. Hoe krijg ik dat voor elkaar? Aan welk knopje kun je draaien zodat er zoveel mogelijk stofjes uit worden gehaald?

Dat lijkt me een hele interessante functie.

Het is nog steeds heel boeiend. Ondanks dat deze zuivering al zo oud is, wordt hij toch elk jaar weer net wat beter. Daar kan ik heel blij van worden, dat is een leuke uitdaging.

Wat is belangrijk in jouw functie?

Als procestechnoloog ben ik verantwoordelijk voor het eindproduct. Dit eindproduct wil je zo schoon mogelijk hebben. Wij produceren dan geen drinkwater, maar het streven is wel om het zo schoon mogelijk te laten zijn.

Je werkt hier al heel lang, heb je nooit getwijfeld of je iets anders wilde gaan doen?

Nee. Dat is het leuke van ons waterschap, ik probeer mijzelf te prikkelen. Ik ben dan ook wel een werkpaard. Als een collega ziek was, ging ik op een andere zuivering meedraaien. Dit gaf me de mogelijkheid nieuwe dingen te ontdekken door andere collega’s, nieuwe mensen om mee te sparren, daar leer je ook weer van. Maar ook andere zuiveringen. Wat zie je daar? Wat kan er anders? Als je er open voor staat, kun je je eigen functie nog mooier maken.

Wat maakt het Waterschap hierin zo bijzonder?

Het is de combinatie van de mogelijkheden die andere collega’s en andere zuiveringen bieden. ‘U vraagt wij draaien.’ Als er iets is, dan wil ik mij daarvoor inzetten. Als er ergens een vraag is, dan weten ze dat ze mij daarvoor kunnen bellen. Ik vind het dan leuk om hierin te duiken. Mijn radertjes gaan draaien van elke vraag die gesteld wordt, en daar kan ik weer van leren. Als er soms stagiaires komen dan zeg ik ook altijd: financiën is belangrijk maar ook waar voel ik me lekker bij? Werk moet eigenlijk als je hobby voelen.

Dat is inderdaad een erg mooi streven.

Eigenlijk moet het zijn: 'Ik mag naar werk’, tuurlijk heb je af en toe een baaldag. Je kunt altijd van 8-17 je agenda volgen, sommige mensen houden daarvan, maar soms gebeurt er iets waardoor je in een keer moet handelen. Daar houd ik van. We zijn nu bezig met een renovatie. Toen werd ik begin mei in de ochtend op zaterdag gebeld. Was het een storingsdienst medewerker; stront aan de knikker. Dan moet je alles laten vallen, dat is dan even slikken want je bent dan pas ‘s avonds een keer thuis. Je hebt dan een hele andere dag dan je van tevoren had bedacht maar wel een hele leuke dag.

Houd je dan ook van die onvoorspelbaarheid in je werk?

Het werk is voor mij niet meer zo onvoorspelbaar, natuurlijk gebeuren er dingen die je van tevoren niet weet, er kan altijd iets geks gebeuren. Maar door mijn ervaring heb ik een bepaalde rust waardoor ik goed kan bedenken wat de stappen zijn om het probleem op te lossen.

Wanneer voel jij je gewaardeerd?

Ik vind het leuk om een compliment te krijgen van collega’s op de zuivering. Dan zeggen ze "jij weet wel echt veel he". En dan heb ik alweer een brede lach op mijn gezicht.

Vind je het leuk om je kennis over te dragen?

Ja zeker. Daar ligt denk ik mijn kracht. Niet in dingen vastleggen. Mijn kracht ligt in mensen meenemen en ze dingen bijbrengen. Het is niet voor niks dat ze me op de zuiveringen vaak ‘juffrouw Rita’ noemen.

Krijg je daar ook energie van?

Ja, tuurlijk is dat leuk. De liefde en het enthousiasme overdragen. Als ze het niet zien zitten ook goed, maar als ze het wel zien zitten vind ik dit leuk.

Wat is het mooiste aan je beroep?

Het Waterschap heeft 5 grote zuiveringen met allemaal eigen teams. Elk team heeft dezelfde samenstelling: een paar monteurs, paar operators en 1 procestechnoloog. Wat ik het allerleukste onderdeel vind, is dat we ook met alle procestechnologen bij elkaar zitten. We gaan dan met dit groepje kijken wat beter kan. Daar krijg ik ook echt energie van, met mijn andere collega’s sparren over het functioneren van de zuiveringen. Stel ik zou mijn baan opnieuw mogen kiezen, zou ik het zo weer hetzelfde doen.

Wat maakt het zo leuk om met de andere procestechnologen te werken?

Bv. bij de zuivering van ons land van Cuijk, daar zijn ze nu aan het renoveren. Wij eigenwijze mensen denken toch dat er meer te halen valt dan wat ze nu bedacht hebben. We zijn daar dus nu aan het kijken of er toch nog een optimalisatie te halen valt. Het is leuk om te kijken met mensen die dezelfde blik hebben. Als ik ergens een probleem zie, ben ik niet alleen op het kleine puntje gefocust maar op het hele brede. Waar kunnen alle oorzaken zijn, alle andere procestechnologen kunnen dat ook.

Wat is een uitdaging in jouw functie?

Als je altijd maar wilt verbeteren, heb je weleens een discussie die lastig is. Hoe moet je dat op de juiste manier brengen. Dit moet je anders uitleggen aan de operators dan aan de procestechnologen. Je moet zorgen dat je op dezelfde golflengte zit met elkaar.

Verandering, mensen meekrijgen, dat lijkt me inderdaad een uitdaging. Wat doe je er dan voor om te zorgen dat ze minder in de weerstand schieten?

Dat is ervaring met de jaren. Nu weet je beter hoe je daarmee om moet gaan. Ik kan me meer verplaatsen in de persoon tegenover me. Geeft meer rust, maar ook energie, je kan in hun huid kruipen waardoor je voelt wat er kan wringen. Ik zie vrij snel waar het probleem ligt, meteen van de eerste naar de laatste stap. Alle stapjes die voor mij logisch zijn, moet ik benoemen om ze mee te krijgen. Ik heb er niks aan als ik ze halverwege de rit kwijtraak, dan krijg ik alleen maar gemopper. Mijn wil is wet staat ver aan de horizon, daar heb je niks aan. De rest van het team moet het ook snappen, anders krijg je problemen.

Ervaar je wel eens stress of een hoge werkdruk?

Ik heb niet zo heel gauw stress. Een hoge werkdruk heb ik wel eens, maar die ervaar ik niet als erg. Stel ik zou een dag niks hoeven te doen, dan zou ik die dag nog wel doorkomen. Maar ik heb het liefst een beetje druk, ik moet die druk ook voelen om een beetje te kunnen presteren. Dat is ook de keuze die je maakt, ik ben een vrouw die altijd is blijven werken. 30 jaar geleden was dat nog een uitzondering. Daar kreeg ik ook vaker opmerkingen over, ‘ belachelijk met twee kinderen’. Ik was op werk, fietste naar huis, dan sloot ik het ene deel van mijn hersenen af en opende ik het andere deel van ‘het huishouden en voor de kinderen zorgen’.

Waarom denk je dat werk-privé voor jou zo goed te balanceren is?

Waarschijnlijk omdat werk mijn hobby is. Maar ook goed je energie weten te verdelen. Je moet weten waar en wanneer je moet pieken en je werk af moet hebben. Ik ben blij dat mijn bordje zo vol ligt, als het te vol ligt, moet je keuzes maken en de taken delegeren die je minder leuk vindt om te doen.

Dus je kent ook goed je eigen grenzen?

Ja, nou is het ook wel een ambtenarenwereldje en zit niet altijd de druk er heel erg op. Ik ben wel degene die de druk erop laat staan. ‘Hoe staat het hiermee?’ ‘Hoe staat het daarmee?’ Dat soort vragen krijgen ze van mij met regelmaat van de klok.

Wil je nog iets meegeven aan de toekomstige generatie technische vakmensen?

Als ik naar mezelf kijk, heb ik echt bewust gekozen voor lol in mijn werk. Het is belangrijk dat je met plezier en met voldoende uitdaging naar je werk gaat. Uitdaging heb je zelf in de hand, nu al helemaal. Geen enkel bedrijf wil technische mensen kwijt. Dus je kunt zelf bepalen wat je wel en niet doet. Dus uitdaging blijven houden in je werk is heel belangrijk.